آنتی بیوتیک چیست ؟

 

همه چیز در مورد آنتی بیوتیک ها

 

آنتی بیوتیک ها که در آغاز نوید دهنده پایان بیماری های عفونی بودند تنها پس از گذشت چند دهه و در نتیجه رفتار غیر منطقی پزشکان، صنعت داروسازی و بالاخره دامداران صنعتی به داروهای تقریبا بی اثر تبدیل شده اند.

بازگشت بیماری های عفونی که تا حدودی محصول بی اثر شدن آنتی بیوتیک ها و مقاوم تر شدن عوامل بیماری های عفونی است روزبه روز آسیب پذیری ما را در برابر بیماریهای مختلف افزایش می دهد و بی شک ادامه چنین روندی می تواند به مشکلاتی بس جدی برای سلامت بشر و طبیعت تبدیل شود.

آنتی بیوتیک ها (یا در اصطلاح عموم چرک خشک کن ها) در بین داروهای امروزی بیشترین داروهای تجویزی هستند. آنتی بیوتیک ها از طریق کشتن میکروبها یا توقف تکثیر آنها با عوامل بیماری زا مقابله می کنند. پنی سیلین، اولین آنتی بیوتیکی بود که بطور تصادفی از محیط کشت کپک کشف شد.

«مقاومت آنتی بیوتیکی»

 

 

تجویز پزشکان :

از آغاز دهه نود پزشکان کشورهای توسعه یافته با تجویز آنتی بیوتیک ها در مقادیر بالا اقدام به مقابله با بیماری های عفونی نمودند. همچنین آنها با تجویز آنتی بیوتیک ها برای افراد سالم، در صدد برآمدند تا آنها را در برابر عفونت های احتمالی مقاوم نمایند و بی شک صنعت دارو هم از چنین رویکردی سودی هنگفت عاید خود نمود و از همین رو مخالفتی نسبت به عملکرد پزشکان از خود نشان نداد.

یکی از دلایل تجویز بیش از حد دارو آن است که اصولاً پزشکان در مواجهه با بیمار می خواهند به هر ترتیب کاری کنند ودر بین داروها هم آنتی بیوتیک ها از معمولی ترین و پیش پا افتاده ترین مواردی هستند که می توان از آنها بهره برد.

هنگامی که پزشکان برای کوچکترین سرفه و یا عفونتی جزئی که خود به خود در طول چند روز مرتفع می شود اقدام به تجویز قرص یا دارو می نمایند باعث می شود که سرما خوردگی و آنفولانزاهای با عامل ویروسی دیگر در برابر آنتی بیوتیک ها آسیب پذیر نباشند.

استفاده بی حد و حساب از مقادیر زیاد آنتی بیوتیک، بیش از پیش از مقاومت ما در برابر عفونت ها کاسته و در مقابل بر توانایی میکروب ها افزوده است.

محیط بیمارستان

افزایش مقاومت آنتی بیوتیک ها خود به مهمترین عامل خلق مشکلاتی جدی به ویژه در محیط بیمارستان دامن زده است. هم اینک از هر۲۰ بیمار حاضر بدر بیمارستان یکی به نوعی عفونت متبلا می شود و بی شک یکی از عوامل گسترش چنین عفونت هایی پزشکان و پرستارانی هستند که غالبا از شستشوی دستان خود غفلت می ورزند. بررسی های متعدد بیانگر آن است که پزشکان و پرستاران خیلی کمتر از حد ضرورت اقدام به شستشوی دستان خود می کنند و برخی بررسی های دیگر حکایت از آن دارند که یک سوم عفونت های بیمارستانی محصول دستان آلوده است.

شرکت های داروسازی

یکی از دلایل مهم تجویز بیش از حد دارو توسط پزشکان این است که بی شک پزشکان تحت تاثیر شرکت های دارویی قرار دارند و تولید کنندگان آنتی بیوتیک ها هم می خواهند که تولیداتشان در مقادیر بالا تجویز شود و برایشان فرقی نمی کند که این تجویز ها ضروری است یا خیر.

دامداران بی مسئولیت

بیش از نیمی از آنتی بیوتیک های موجود در بازار توسط دامداران به حیوانات سالم خورانده می شود چرا که این مواد به اندازه و وزن این حیوانات می افزایند و دامداران برآنند تا با خوراندن آنتی بیوتیک ها به حیوانات خود از بروز بیماری های بالقوه ممانعت کنند. حیوانات در دامداری های مدرن امروزی به نحوی خیره کننده در برابر بیماری های ساده آسیب پذیرند. از سوی دیگر آنتی بیوتیک ها می توانند از گسترش سریع بیماری در بین حیواناتی که در چنین فضاهای غیر طبیعی زندگی می کنند، جلوگیری نماید.

اما عمده دامداران نه برای درمان بیماری که صرفا به عنوان اقدامی پیشگیرانه به استفاده از آنتی بیوتیک ها مبادرت می ورزند که استفاده مفرط و روزمزه از آنها، خود از تاثیر این مواد می کاهد. دامداران می توانند انواع آنتی بیوتیک ها را در مقادیر عظیم و بدون هیچ گونه تجویزی خریداری نموده و به حیوانات خود بخورانند.

استفاده از آنتی بیوتیک ها در حیوانات علاوه بر افزایش مقاومت آنها در برابر این گونه مواد با باقی ماندن در گوشت و شیر حیوانات مصرف کننده همراه است.

وجود شواهدی مبنی بر انتقال چنین مقاومتی از گونه ای به گونه های دیگر است که می تواند به مشکلی جدی تبدیل شود. با وجود عفونت های خطرناکی که هم اینک شیوع یافته اند و هیچ راه درمانی برای آنها وجود ندارد وعملا در برابر هم آنتی بیوتیک ها از خود مقاومت نشان داده اند. این احتمال وجود دارد که این مقاومت به دیگر ارگانیسم های موجود در طبیعت منتقل شود.

 

مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک

 

یکی از مهم ترین مسائل در زمینه بیماری های عفونی استفاده غلط از داروهای آنتی بیوتیک است. در جامعه ما دانش و آگاهی عمومی برای استفاده از دارو در وضع بسیار نامطلوبی است. مردم خود سرانه از داروها استفاده می کنند داروهای تجویز شده توسط پزشکان را به طور کامل مصرف نمی کنند و این موارد اثرات و عواقب نامطلوب و جبران ناپذیری ایجاد می کند.

هر میکروب به یک یاچند داروی خاص حساس است پس اینطور نیست که برای هر بیماری عفونی آمپول پنی سیلین یا کپسول آمپی سیلین مفید باشد.

دارو باید حتما توسط پزشک متخصص تجویز شود. درحالی که این روندها در هر خانه ای داروخانه ای نیز وجود دارد. مردم با احساس کوچکترین درد و تب به سراغ داروخانه می روند و از قرص ها و کپسول های آنتی بیوتیک و مسکن های مختلف خود سرانه استفاده می کنند یا حتی برای دوستان و آشنایان خود نیز دارو تجویز می کنند.

این نوع طریقه استفاده از داروهای آنتی بیوتیک در سالهای گذشته بزرگترین آسیب را به دنیای پزشکی وارد کرده است. استفاده بی رویه و مکرر و در واقع مصرف بیش از حد بعضی داروهای آنتی بیوتیک موجب شده است که این داروها در اشخاص افراط کننده اثر خود را از دست بدهند به طوری که دیگر هیچ میکروبی در برابر آنها از بین نرود.

مصرف نامنظم آنتی بیوتیک

 

 

یکی دیگر از عواملی که موجب مقاوم شدن میکروب ها در برابر آنتی بیوتیک ها می شود. کامل نخوردن و سروقت نخوردن آنتی بیوتیک است.

اکثر مردم متاسفانه از آنتی بیوتیک ها مثل مسکن استفاده می کنند. یعنی هر وقت که درد و ناراحتی دارند آنتی بیوتیک مصرف می کنند و هروقت اندکی احساس بهبود می کنند از ادامه درمان دست بر می دارند.

قرص ها و کپسول ها و یا آمپول های آنتی بیوتیکی که توسط پزشک تجویز می شود همانند دانه های زنجیر به هم مرتبط می شوند و یک رشته زنجیر را به وجودمی آورند.

زمانی این رشته زنجیر به وجود می آید که هر دانه آن مثلا هر کپسول آنتی بیوتیک سر ساعت خورده شود و حتما ۱۰ تا ۲۰ تا کپسولی که دکتر تجویز کرده تا آخر مصرف شود. در غیر انیصورت با استفاده نکردن هریک کپسول در سر ساعت مقرر زنجیر آنتی بیوتیک تراپی پاره می شود. با پاره شدن این زنجیر میکروبی که در بدن بیمار وجود دارد قوی تر می شود و برای از بین بردن آن نیاز به آنتی بیوتیک های دیگر است.

امروزه به دلیل استفاده نادرست از آنتی بیوتیک ها میکروب های بسیار قوی به وجود آمده اند که برای از بین بردن آنها به چندین آنتی بیوتیک بسیار قوی با دوره های درمانی طولانی نیاز است.

نوشیدن آب

یکی دیگر از نکات بسیار مهم در مورد مصرف کپسول آنتی بیوتیک این است که باید محیط مناسب برای حل و جذب آن وجود داشته باشد. برای این منظور اولا باید کپسول را دو ساعت قبل یا دو ساعت بعد از غذا و اصطلاحا با شکم خالی میل کرد. ثانیا همراه با کپسول باید حتما یک لیوان اب آشامیده شود. تا محیط حل و جذب به اندازه کافی رقیق شود در غیر اینصورت حل و جذب دارو و در نتیجه اثر بخشی آن مختل خواهد شد.

عوامل موثر در انتخاب آنتی بیوتیک از طرف پزشک

داروهای آنتی بیوتیک با توجه به مسائل و نکات مختلفی تجویز می شود یعنی علاوه بر نوع بیماری و نوع آنتی بیوتیکی که برای آن لازم است پزشک به مشخصات و شرایط دیگری هم در بدن بیمار توجه می کند. از جمله وزن، سن، مشکلات دستگاه گوارشی، حساسیت دارو و بسیاری نکات دیگر.

عوارض جانبی آنتی بیوتیک ها

برخی از آنتی بیوتیک ها، برای افرادی که مشکلات پزشکی خاصی دارند یا خانم های باردار یا شیرده مناسب نیستند.

شایعترین عوارض جانبی آنتی بیوتیک ها بر دستگاه گوارش است. عوارض جانبی آنتی بیوتیک هایی که بر دستگاه گوارش تاثیر می گذارند عبارتند از  :

• استفراغ

• حالت تهوع

• اسهال

• نفخ و سوء هاضمه

• درد شکم

• از دست ادن اشتها

این عوارض جانبی معمولا خفیف هستند و باید بعد از اتمام دوره درمانی خود به خود از بین بروند. در صورت بروز عوارض جانبی اضافی با پزشک خود مشورت کنید.

• هرگز آنتی بیوتیک هایی را که برای شما تجویز نشده را مصرف نکنید.
• برخی آنتی بیوتیک ها با داروهای دیگر مانند قرص ضدبارداری و الکل تداخل دارند و مصرف همزمان این دو باعث عوارض جدی تری می شود.

علائم شدید ناشی از عوارض آنتی بیوتیک ها :

• خون یا مخاط در مدفوع

• اسهال شدید

• گرفتگی شدید معده یا درد

• تب

• استفراغ غیر قابل کنترل

برای کاشه خطر ابتلا به مشکلات گوارشی دستورات همراه با دارو خوانده شود.

واکنش های حساسیتی در برابر آنتی بیوتیک ها

حساسیت های دارویی بعد از مصرف دارو به مدت یک ساعت ممکن است خود را نشان دهد. داروهایی که معمولا باعث حساسیت می شوند پنی سیلین و آنتی بیوتیک های مرتبط می باشد.

علائم حساسیت های دارویی

• تورم
• کوتاه شدن نفس
• تب
• خارش
• آبریزش بینی
• سرفه
• کهیر
• حالت تهوع
• سرگیجه
• اسهال و استفراغ
• پایین آمدن فشار خون

تشخیص حساسیت دارویی

برای تشخیص حساست دارویی سوالاتی پرسیده می شود که شامل :

• مدت زمانی که دارو را مصرف کرده اید
• اطلاعات مربوز به نوع آلرژی.
• بهبود پیدا کردن و یا بدتر شدن شرایط تان

انجام تست

• تست پوستی : مقداری از دارو توسط متخصص به پوست شما با خراش کوچکی وارد می شود که نتیجه ممکن است با خارش، قرمزی همراه باشد. در صورتی که نتیجه مثبت باشد یعنی حساسیت دارویی وحود دارد.
• آزمایش خون : برای به قطعیت رسیدن در مورد حساسیت دارویی پزشکان از تست خون هم استفاده می کنند.

آنتی بیوتیک ها در طب سنتی

مصرف آنتی بیوتیک ها یکی از معضلات بزرگ بشر امروز است. به علت مصرف بی رویه آنتی بیوتیک، میکروب ها در مقال دارو مقاوم شده اند و در مواردی مصرف آنتی بیوتیک ها نه تنها مفید نیست بلکه بی فایده و موجب ضرر است.

در کشورهای پیشرفته صنعتی برای مواردی ساده مانند : سرماخوردگی ها و عفونت های جزئی به ندرت از آنتی بیوتیک ها استفاده می کنند و بیشتر از ترکیبات طبیعی به عنوان آنتی بیوتیک طبیعی و غذاهای ضد ویروس بهره می گیرند.

آنتی بیوتیک های طبیعی  :

• سیر: سیر به عنوان یک آنتی بیوتیک قوی و موثر به شمار می رود.
• پیاز : پیاز به عنوان یک آنتی بیوتیک مهم به شمار می رود.
• سیب، موز، ریحان، چغندر، کلم، هویج، کرفس، فلفل تند قرمز، زیره، زنجبیل، شرین بیان، لیمو ترش، خردل، زیتون، آلو، مریم گلی، ماست، خاصیت آنتی بیوتیکی دارند.
• مارچوبه، کلم بروکلی، پرتقال، پیاز زرد، پیاز قرمز، انگور قرمز، لوبیا، ذرت، آجیل، تخم کدو، از جمله آنتی بیوتیک های طبیعی و غذاهای ضد ویروس هستند.
• پنیرک : پنیرک گیاهی است که در طب سنتی خواص بیش ماری دارد و از برگ و گل آن استفاده های بهینه می شود. اما خاصیت آنتی بیوتیکی آن زبانزد است. ۴۰ گرم گیاه پنیرک را به همراه ۱ لیتر آب جوش به مدت ۱۰ دقیقه بگذارید تا دم بکشد یک فنجان از این دمکرده را روزی ۳ بار بنوشید تا عفونت های اداری برونشیت و عفونت های سرخک و مخملک از بین برود.
• گل پامچال : اسهال های عفونی اکثراً ناشی از عفونت های معده و روده است. با این حال اسهال های عفونی، برونشیت و بیماری ذات الریه را می توان با دمکرده گل پامچال تا حدودی درمان کرد.

• بادرنجبویه: گیاهی است که می توان به عنوان یک دمکرده برای پاکسازی بدن از میکروب استفاده کرد این گیاه قادر است اثر عفونت های بدن را از بین ببرد. ۴۰ گرم بادرنجبویه را به مدت ۱۵ دقیقه به همراه آب جوش بگذارید تا دم بکشد وسپس آن را بنوشید تا عفونت های احتمالی از بین بروند.

• اکالیپتوس : برای عفونت های مجاری تنفسی از برگ اکالیپتوس که به بیشتر به صورت بخور از آن استفاده می شود توصیه می شود. ۵۰ گرم برگ این گیاه را با یک لیتر آب دم کرده و بعد از ۱۰ دقیقه دم کشیدن روزی سه تا چهار بار به مقدار یک فنجان از این گیاه را بنوشید.
• چای سبز: گلو درد یکی از بدترین مراحل سرماخوردگی است در طب سنتی توصیه می شود افرادی که گلودردهای چرکی دارند چای سبز بنوشند.

یک قاشق غذاخوری چای سبز را در یک لیوان آب بریزید تا به مدت ۱ دقیقه خیس بخورد حتی می توان به جای آب نمک چای سبز را غرغره کرد.

• پونه : برای ضدعفونی کردن ریه از عفونت می توان از دم کرده پونه استفاده کرد. یک قاشق چای خوری پونه را به همراه یک لیوان آب جوش بگذارید بین ۱۰ تا ۱۵ دقیقه دم بکشد و سپس صاف کرده آن را همراه با عصل روزی سه بار میل کنید.
• لیمو ترش : یکی از مرکبات پر خاصیت است چون سرشار از ویتامین C بوده و سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند. این میوه برای مقابله با ویروس های زمستانی مانند : آنفولانزا، سرماخوردگی و یا آنژین موثر است.
• عسل : عسل و موم سرد، حاوی ترکیباتی است که برای مقابله با گلودرد، آنژین و عفونت های کوچک دهانی مفید است. در صورت بروز سرماخوردگی حتما عسل را با کمی آب گرم و لیموترش مخلوط کرده و میل کنید.

داروهای گیاهی درمان عفونت در طب سنتی

• شربت آنتی بیوتیک گیاهی : درمان بیماری های عفونی و باکتریایی
• کپسول سرماخوردگی و آنتی بیوتیک : کمک به درمان سرماخوردگی و بیماری های عفونی
• قرص گیاهی آنتی بیوتیک و چرک خشک کن : درمان بیماری های عفونی
• پودر روتارین : درمان کننده عفونت گلو و ریه