گیاه پنیرک
نام های دیگر پنیرک : پین دیره – نان کلاغ – گل خیر – خیرو – خبیز – بازی – باجی – ملوخیا – خطمی – خطمی کوچک – خطمی معطر – خطمی مشک بو.
مشخصات:
گیاهی است از خانواده ی Malvaceae، که دارای دو نوع می باشد (نوع کبیر و صغیر).
١- نوع کبیر: گیاهی است علفی پایا و یا دو ساله با ساقه ی راست و استوانه ای که بلندی آن ۸۰ – ۴۰ سانتی متر می باشد.
برگهای آن متناوب با دمبرگ بلند و با بریدگی عمیق است. که برگ را به ۷ – ۵ قسمت تقسیم می کند. گل های آن درشت است که در ماههای اردیبهشت تا تیر به رنگ قرمز مایل به بنفش ظاهر می شود. ریشه ی آن عمودی، کمی ضخیم، گوشتدار، سفید رنگ و آبدار و ساقه ی آن پوشیده از کرک می باشد.
تخمدان آن آزاد مدور و دارای خانه های متعدد می باشد. میوهی آن کپسول گرد و دور است که در خانه های متعدد و مشخص آن در هر خانه یک دانه قرار دارد. واریته ای از آن در ایران می روید. در نواحی البرز، کرج، کن، بیلغان، آذربایجان نزدیک تبریز، در خوی در قراچال و کوه های گرد، در اراک، در خراسان در کوپه داغ، قوچان و بین تربت حیدریه و اسدآباد مشهد و در جنوب در شیراز، کرمان و بلوچستان دیده شده است.
۲- نوع صغیر:
برگ و گل در تمام قسمت ها کوچک تر از نوع کبیر است. بلندی آن در حدود یک وجب و حداکثر به نیم متر می رسد. برگهای آن گرد و گل های آن سفید با رگه های قرمز یا قرمز شرابی است. این گیاه نیز در اغلب مناطق ایران می روید، از جمله در دامنه های البرز، اطراف تهران، هفت حوض، در مناطق شمال ایران، اطراف گیلان، آستارا، آذربایجان، دلیجان و نزدیک تبریز و خوی، مناطق مرکزی ایران در اصفهان، سمنان، اراک، منطقهی خراسان در قوچان، کوپه داغ و در مناطق جنوب در جزیره ی قشم، بندرعباس، کرمان و بلوچستان به طور خودرو دیده می شود.
طبیعت آن کمی سرد و تر است و عده ای آن را معتدل می دانند.
خواص درمانی گیاه پنیرک:
۱- سی گرم از آن گیاه را در یک لیتر آب جوش دم کنید. و آب صاف کرده آن را به مرور بنوشید. اعتدال دهنده، ملین و نرم کننده، خشک کننده و تب بر است، اخلاط غلیظ را رقیق و اخلاط خیلی رقیق را معتدل می نماید، خشونت صدا که ناشی از حرارت و خشکی باشد را مداوا می کند، انسداد مجاری کبد را باز می کند، موجب ازدیاد ترشح ادرار و شیر می شود، برای درمان برقان، زخم معده، شکم روش و سوزش مجرای ادرار مفید است، در موارد ناراحتی های غشاهای مخاطی مجاری ریه و مثانه و ادراری تجویز می شود.
۲- این گیاه به شکل ضماد در استعمال خارجی برای رفع التهاب های پوست مصرف می شود.
خواص درمانی برگ پنیرک:
۱- نشستن در آب دم کرده آن برای نرم کردن ورم های مقعد و استحکام عضلات رحم نافع است.
۲- ضماد ساییده ی برگ آن برای شکستگی اعضا، تحلیل ورم های گرم و گزیدگی زنبور مفید است.
۳- اگر بکوبید و با روغن زیتون مخلوط کنید و ضماد نمایید، برای رفع سوختگی از آتش و باد سرخ و گزیدگی عقرب نافع است.
گل پنیرک
ترکیب شیمیایی: ماده ی رنگی به نام مالوین – لعاب شامل مواد ال-آرابینوزوال، رامنوزودی و گالاکتورونیک اسید.
خواص درمانی گل پنیرک :
۱- ده گرم از آن را در یک لیتر آب جوش دم کنید و هر صبح، ظهر و شب هر بار یک فنجان از آب صاف کرده آن را بنوشید. سینه را نرم می کند و سرفه را تسکین می دهد.
۲- با آب جوشانده ی آن قرقره کنید و دهان شویه نمایید. بسیار نافع است.
تخم پنیرک
طبیعت آن: سرد و تر است.
خواص درمانی:
- بیست گرم از آن را بخورید. برای تسکین سرفه های گرم و خشک، رفع گرفتگی آواز، تقویت روده ها، لینت شکم و زخم کلیه و مثانه مفید است.
- ضماد آن برای رفع ناراحتی از گزیدن زنبور مفید می باشد.
- ضماد آن با جو پوست کنده برای رفع ورم های گرم و دردناک و سفت نافع است.
- تنقیه ی آن برای رفع سوزش روده ها، مقعد و رحم نافع است.
تذکر:
برای معده های ضعیف مضر می باشد. و مصلح آن رب میوه یا کمپوت میوه است.
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.